Cơ Chế Hoạt Động Của Bộ Lọc HEPA13 Và Than Hoạt Tính

Trong các thiết bị lọc không khí hiện nay trên thị trường có 2 loại bộ lọc hiệu quả nhất là HEPA H13 và bộ lọc than hoạt tính, nếu kết hợp 2 bộ lọc này trong hệ thống lọc đa tầng sẽ mang lại không khí sạch, an toàn cho gia đình. AirSun sẽ phân tích cách hoạt động của hai loại lọc này và lý do chúng trở thành “bộ đôi hoàn hảo” cho mọi không gian sống.

Bộ Lọc HEPA H13

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Bộ lọc HEPA H13 được cấu tạo từ các sợi tổng hợp siêu mỏng (0,2–2 µm), xếp chồng lên nhau theo kiểu ziczac để tăng diện tích tiếp xúc với không khí. Khi không khí đi qua, các hạt ô nhiễm bị giữ lại nhờ 3 cơ chế:

Cơ chế va chạm quán tính áp dụng hiệu quả đối với hạt bụi lớn, phấn hoa, bào tử nấm, lông thú… Khi dòng khí đổi hướng quanh các sợi lọc, các hạt lớn do có quán tính lớn vẫn tiếp tục di chuyển theo hướng cũ và va chạm trực tiếp vào các sợi lọc. Sau va chạm, chúng bị giữ lại trên bề mặt sợi lọc.

Cơ chế chặn áp dụng hiệu quả đối với các hạt trung bình 0.3–1 micron. Các hạt này không đủ quán tính để va chạm trực tiếp nhưng khi dòng khí mang chúng đi sát gần sợi lọc, lực hút nhẹ giữa bề mặt sợi và hạt sẽ khiến chúng bị giữ lại.

Cơ chế khuếch tán hiệu quả đối với các hạt siêu nhỏ <0.3 micron. Các hạt cực nhỏ liên tục di chuyển hỗn loạn do va chạm với các phân tử không khí (chuyển động Brown). Đường đi zích zắc này làm tăng khả năng các hạt va vào sợi lọc và bị giữ lại. 

Cơ chế	Kích thước hạt hiệu quả	Nguyên lý
Va chạm quán tính	>1 micron	Quán tính hạt > điều chỉnh dòng khí
Chặn	0.3–1 micron	Hạt tiếp cận sợi lọc và bám dính
Khuếch tán	<0.3 micron	Dao động ngẫu nhiên (Brownian)

Hiệu suất lọc bụi khí

HEPA H13 đạt hiệu suất 99,97% với các hạt ≥0,3 µm, bao gồm bụi mịn PM2.5, phấn hoa, vi khuẩn, và một số virus. Đây là tiêu chuẩn lý tưởng cho phòng sạch, bệnh viện, hoặc gia đình có người mắc bệnh hô hấp.

Đặc điểm	Thông số kỹ thuật
Hiệu suất lọc	99,97% (hạt ≥0,3 µm)
Ứng dụng	Phòng sạch, bệnh viện, nhà ở
Tuổi thọ	12–18 tháng (tùy môi trường)

Bộ lọc than hoạt tính 

Nguyên lý hấp phụ

Khác với HEPA, bộ lọc than hoạt tính hoạt động dựa trên cơ chế hấp phụ (không phải hấp thụ). Cấu trúc xốp với hàng triệu lỗ li ti có diện tích bề mặt ~500–1.500 m²/g giúp giữ lại các phân tử khí độc, mùi hôi, và hợp chất hữu cơ bay hơi (VOC) như formaldehyde, benzen, khói thuốc.

Ưu điểm

• Than hoạt tính có cấu trúc xốp với diện tích bề mặt rất lớn, cho phép hấp phụ hiệu quả các khí độc hại như formaldehyde, benzen, SO2, CO2, H2S, cũng như các hợp chất hữu cơ bay hơi thường gặp trong không khí ô nhiễm.
• Bộ lọc than hoạt tính nổi bật trong việc khử mùi khó chịu từ thuốc lá, thức ăn, vật nuôi, hóa chất gia dụng, sơn, khói và các nguồn gây mùi khác. Đồng thời, nó cũng giúp loại bỏ các chất gây dị ứng, cải thiện đáng kể chất lượng không khí trong nhà.
• Việc loại bỏ khí độc, mùi hôi và các hợp chất hữu cơ giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp, dị ứng và các vấn đề sức khỏe liên quan đến ô nhiễm không khí, đặc biệt hữu ích cho người già, trẻ nhỏ và người có bệnh nền.
• Một số loại màng lọc than hoạt tính có thể vệ sinh và tái sử dụng nhiều lần, giúp tiết kiệm chi phí và giảm lượng rác thải ra môi trường. Ngoài ra, than hoạt tính thường được sản xuất từ vật liệu tự nhiên như gáo dừa, tre, thân thiện với môi trường.
• Bộ lọc than hoạt tính thường được kết hợp với màng lọc HEPA trong các máy lọc không khí cao cấp, tạo nên hệ thống lọc đa tầng. Sự kết hợp này giúp loại bỏ đồng thời cả bụi mịn, vi khuẩn, vi rút và khí độc, mang lại hiệu quả lọc toàn diện cho không gian sống.
• Việc loại bỏ các chất ô nhiễm giúp các thiết bị điện tử, điều hòa, máy lạnh hoạt động ổn định hơn, kéo dài tuổi thọ và tiết kiệm năng lượng nhờ giảm tải cho hệ thống làm mát hoặc sưởi ấm.

Tại sao nên kết hợp bộ lọc HEPA H13 và bộ lọc than hoạt tính?

Kết hợp bộ lọc than hoạt tính với bộ lọc HEPA trong hệ thống lọc không khí sẽ đảm bảo hiệu suất lọc tốt hơn, xử lý các loại ô nhiễm trong không khí mà mỗi loại bộ lọc riêng lẻ không thể đảm nhiệm đầy đủ.

Khi kết hợp, hệ thống lọc không khí sẽ xử lý được cả bụi mịn lẫn các phân tử khí độc, đảm bảo không khí sạch toàn diện, trong lành và an toàn hơn cho sức khỏe người sử dụng.

Than hoạt tính còn giúp kéo dài tuổi thọ và duy trì hiệu suất làm việc của bộ lọc HEPA bằng cách hấp phụ trước các hạt lớn và khí độc, giảm tải cho màng HEPA.

Sự kết hợp này cũng giúp giảm nguy cơ lây lan vi khuẩn, virus trong không khí, bảo vệ sức khỏe, đặc biệt ở môi trường đô thị hoặc gia đình có người nhạy cảm đường hô hấp.

Hệ thống lọc không khí, cấp khí tươi sử dụng kết hợp 2 bộ lọc HEPA và than hoạt tính được sử dụng phổ biến trong các máy lọc không khí cao cấp, phòng sạch, bệnh viện, phòng thí nghiệm và các không gian yêu cầu chất lượng không khí nghiêm ngặt.

Câu hỏi thường gặp